Alsof het weer de tijdsgeest aanvoelde tijdens de Dutch Design Week 2021. Het motregende. We bevinden ons midden in een gezondheids-, klimaat- en sociale ongelijkheidscrisis. En inmiddels ook in een wooncrisis. Om naargeestig van te worden. Tijdens deze editie staat eigenlijk al ons handelen ter discussie.
Overal worden gevoelens van schuld, schaamte, angst en ongemak aangesproken. "We voelen ons oncomfortabel in de klimaatcrisis, consumeren te veel en verzinnen smoesjes om ons beter te voelen. [.....] Maar we kunnen niet langer wegkijken, het is tijd om onszelf in de ogen te kijken en verantwoordelijkheid te nemen", zo las ik op de Manifestations expo. HKU afstudeerder, Tom Haakman, laat op zijn expositie 404: Religion not found zelfs de Heilige Maria in de spiegel kijken. Reflectie en bezinning waren niet te missen thema's tijdens de 2021 editie.
Natuurlijke intelligentie
Na motregen komt zonneschijn.
Het goede nieuws is dat er oplossingen in overvloed zijn op deze DDW. Die vinden we steeds vaker in de natuur. Waar afgelopen decennia de focus lag op technologische ontwikkelingen, zie ik nu dat natuurlijke intelligentie een belangrijke rol speelt in de zoektocht naar oplossingen. Eierschalen, schimmels, sinaasappelschillen, algen en zwammen zorgen voor circulaire materialen.
Het zijn de nieuwe grondstoffen voor kleding, voedsel en zelfs hele huizen. Daarnaast leert de natuur ons kijken naar het evenwicht in ons handelen. Kunstenaar Arne Hendriks laat met zijn Hara Hachi Bu Dorp, een oefenterrein voor genoeg in plaats van meer zien dat een 80% samenleving ook leuk kan zijn. Het is een plek om collectief te reflecteren op wat het betekent voor de mensheid om een 20% stap terug te zetten.
Parallelle werelden
Vervolgens pakken de grijze wolken zich weer samen. Zodra ik de hoek om loop, stap ik in een parallelle wereld: de 120% samenleving. Ik struikel over mensen die met propvolle tassen de Primark en de naastgelegen Heuvelgalerie verlaten, zonder enig spoor van koopschaamte. Waarschijnlijk hebben ze niet het flauwste vermoeden dat de stad deze week uitpuilt van wereldverbeteraars en vernieuwers. Oftewel: twee bubbels op een paar vierkant kilometer. En precies dit punt brengt mij bij het grote gemis.
Thema voor de toekomst
Ik mis aandacht voor de transitie. Hoe brengen we deze parallelle werelden bij elkaar? Hoe slopen we oude structuren, ideeën en systemen en komen we tot sociale innovatie? Beste designers, hoe kunnen jullie op groei gerichte organisaties, dichtslibbende overheden en de erop los consumerende medemens hierbij (laagdrempelig) helpen? Hoe nemen we de tijd voor bezinning om een 20% stap terug te kunnen zetten? Laat volgend jaar vooral zien hoe we jullie briljante ideeën en oplossingen schaalbaar en toepasbaar kunnen maken.
De Embassy of Health gaf overigens een mooi voorproefje. Ik leerde over de Eendagszaak waar buurtondernemers een informele zorgomgeving creëren in de Amsterdamse Van Deysselbuurt. En ook het project Land & Hand sprong mij in het oog. Het brengt in verschillende provincies MBO-studenten, ontwerpers, overheden en relevante partners samen in projecten die de potentie van het landschap onderzoeken. Tenslotte wil ik ook de ExperiVan noemen. Het is een mobiel lab in een omgebouwde bestelwagen waarmee onderzoek op locatie kan worden uitgevoerd. Op het marktplein, tussen de mensen. Zo worden eindgebruikers in het hele proces van ontwikkeling en onderzoek betrokken.
Het thema voor volgend jaar is wat mij betreft: Scale up! Zodat we weer vertrouwen krijgen in een zonnige toekomst.