Als student kwam ik regelmatig in Eindhoven. Om uit te gaan en te shoppen. Verder moest je er weg blijven. Saai, ongezellig en industrieel. Hoe anders is dat nu? Sinds een paar jaar bezoek ik de Dutch Design Week. Designers en kunstenaars voelen de tijdsgeest vaak goed aan. Daarom is het een goede gelegenheid om trends en innovaties te spotten die een voorbode zijn voor toekomstige ontwikkelingen. En zo ben ik zelfs een beetje verliefd op de stad geworden.
Het thema was: "if not us, than who?". We moeten zelf onze planeet zien te redden. Niemand anders die dat doet. Designers zoeken naarstig naar oplossingen. Hergebruik was daarom een belangrijk thema. Ik heb zelfs urine, tranen en koeienbloed gezien als grondstof. Toch bekruipt je door dit thema een continu gevoel van ongemak. Want durf je nog wel schaamteloos een stukje vlees te eten op een (wegwerp) plastic bordje? En kun je nog wel over straat in ‘made in Bangladesh’ kleding?
Bij de expositie van Pathfinders stond zelfs het krijgen van eigen kinderen ter discussie. Het wordt zo wel heel serieus allemaal. Gelukkig gaf afstudeerder Pauline Wiersema ook een tegengeluid met haar project A fool around. Hiermee wil ze de hofnar terugbrengen. Vroeger had de hofnar de rol om de koning te bekritiseren en belachelijk te maken. Dit is volgens haar van levensbelang in deze samenleving en daarin ben ik het volledig met haar eens.
Wiersema stelde zichzelf op als hofnar bij een groot bedrijf en wil nu anderen aanmoedigen dat ook te doen binnen hun eigen organisatie. Kortom: zorg op een luchtige manier voor een kritisch geluid.
Uiteraard heb ik zelf gekeken naar signaleringen die iets zeggen over hoe we werken, leren en zorgen in de toekomst. Hier volgen enkele van mijn observaties.
Transparantieverlangen
Veel vanzelfsprekendheden zijn eigenlijk een black box. Kijk maar naar de manier waarop ons voedsel tot stand komt. Hier komt langzaam verandering in. We eisen steeds vaker inzicht in het achterliggende systeem. Ook als het als het om onze economische systemen gaat.
Zo gaan er steeds meer geluiden op om een onvoorwaardelijk basisinkomen te verschaffen. Waar wat betekent dat eigenlijk? Martina Huynh heeft met haar afstudeerproject Basic income café op de graduation show van de Design Academy tastbaar gemaakt wat de gevolgen zijn van een basisinkomen. Want hoe komt een kop koffie tot stand als niemand ervoor wil werken?
Technologie humaniseert
Nu wordt technologie nog vaak gezien als iets dat los staat van de mens. Maar er zijn steeds meer voorbeelden waarin we zien dat technologie en de mens samensmelten. Daarbij rijst de vraag: welke menselijk handelingen kan technologie daadwerkelijk vervangen? In hoeverre kan seksrobot Robin menselijke affectie vervangen?
En is het een goed idee dat een stervensbegeleidingsmachine een stervende over de arm streelt op het moment dat een verpleegkundige of familielid even geen tijd heeft? Kortom: kan een 'robot' ook een maatje worden? Nina Cutler stelt deze vragen in haar project Help, my mother is getting married to her care robot. Ze vraagt zich af of we ons in jaar 2045 werkelijk kunnen hechten aan machines. En leidt dat dan tot minder eenzaamheid en betere zorg? Tenslotte geeft het VPRO medialab met de tentoonstelling Home smart home een doorkijk naar slimme huizen in de toekomst. De verwachting is dat met name slimme speakers (Alexa, Google home, etc.) onze huiselijke relaties gaan veranderen. Misschien weet jouw digitale assistent straks wel eerder dan jij dat je gedumpt wordt door je partner. Deze tentoonstelling gaat niet over wat technisch allemaal mogelijk is, maar wat de impact op ons als mens is. Een vraag die we ook in organisaties en het onderwijs moeten blijven stellen.
Chronisch gezond
Ook op het gebied van gezondheid gaan de ontwikkelingen razendsnel. Als mens zien we (chronische) gezondheid inmiddels als een soort grondrecht. Maar hoe ver gaan we daarin? We rekken niet alleen het einde van het leven op, maar ook het begin.
Op de Embassy of Health liet het Maxima Medisch Centrum een concept zien van een kunstbaarmoeder zien waarin extreem premature baby's zouden kunnen overleven. Daarnaast was er een prachtig initiatief om medemenselijkheid te bevorderen in al het tech-geweld: Carebnb. Een Bed & Breakfast: niet voor toeristen maar voor mensen die tijdelijk lichte mantelzorg nodig hebben. Zij worden via Carebnb gematcht met iemand die een kamer in huis als logeerplek aanbiedt. De medische zorg komt gewoon van een zorgprofessional, maar de gastheer of -vrouw kan helpen met de dagelijkse dingen: een ontbijt, een ommetje of een luisterend oor.
Afleidingsvrij
Teveel afleiding, te weinig concentratie. Dit ervaren veel mensen in hun dagelijks leven. Ook op hun werk en tijdens de studie. Zelf werd ik verliefd op een tiny office. Chris Collaris Architects & Dutch Invertuals hebben deze mini-kantoortjes ontwikkeld voor Droomparken. Het is de bedoeling om deze in de toekomst te verhuren. Hier kun je je terugtrekken als je geconcentreerd een boek wilt schrijven, maar ook als je tijdens je vakantie nog even een paar uurtjes rustig wilt werken.
Het lijkt een tegenstelling, maar ook technologie kun je inzetten om je concentratie te verbeteren. Zo ondersteunt het Meditation lab spiritualiteit met technologie. Het is een project van kunstenaar/designer/innovator Danielle Roberts. Zo heeft ze een experimenteer kit ontwikkeld bestaande uit een pak en software, om zelf meditatie experimenten uit te voeren. Zo kun je ontdekken hoe je jou meditatie positief kunt beïnvloeden door het veranderen van de omgeving. Wellicht een mooie tool om bewustwording te creëren bij medewerkers en studenten, want een ding is zeker: het vinden van concentratie en focus wordt een van de grootste uitdagingen de komende jaren.
De Dutch Design Week heeft mij ongemakkelijke vragen en hoopvolle oplossingen opgeleverd. Vragen waar we mee aan de slag moeten, maar hoe? Met FutureMap wil ik dit graag verkennen. Ik wil ogen openen en discussies losweken. En bovenal samen onderzoeken hoe we ongemak ombuigen in een mooie toekomst.
コメント