Ik heb een off-day. Geen inspiratie. Ben niet vooruit te branden, terwijl ik zoveel ideeën en plannen had. Ik voel me ongelukkig over het feit dat ik vandaag niet productief ben. “Hoe kun jij je nu ongelukkig voelen?”, hoor ik mezelf denken. Het stemmetje in m’n hoofd ratelt verder: “je hebt een fijn gezin, een heerlijk huis en de leukste baan ter wereld.
Terwijl op papier vandaag alles meezit, valt de werkelijkheid dus tegen.
En dat is iets wat we vandaag de dag maar moeilijk kunnen verteren. In de Trendrede 2018 werd het mooi verwoord: “In Nederland lijden we aan geluksobesitas” en “het lijkt wel of we recht hebben op pechloosheid”.
Hoe komt dat zo? De decennia na de Tweede Wereldoorlog stonden in het teken van economische groei. Dit heeft ertoe geleid dat een groot deel van de Nederlandse bevolking een relatief hoog welvaartsniveau heeft bereikt. Bovendien was de algemene opvatting dat je rijk was als je veel geld, een dikke auto en een groot huis had. Maar toen de zeepbel tijdens de kredietcrisis uiteenspatte, realiseerden we ons dat (veel) geld niet zaligmakend is. Ook uit de cijfers van het CBS blijkt dat gezondheid, relaties en werk belangrijker zijn voor geluk dan geld. Bovendien schrijf de Britse econoom Richard Layard in zijn boek Happiness dat we sinds de Tweede Wereldoorlog wel twaalf keer zo rijk zijn geworden, maar niet gelukkiger.
De laatste tijd staat de vanzelfsprekendheid van het nastreven van economische groei steeds vaker ter discussie. Groei wordt niet langer alleen nog maar gerelateerd aan geld, maar ook aan geluk en welzijn. Zo speelt geluk steeds vaker een rol in politieke beslissingen. De gemeente Schagen heeft zelfs een wethouder van Geluk aangesteld. Deze gemeente toetst alle uitgaven op de gemeentebegroting aan de vraag of de burger daar gelukkiger van wordt. Ook op het werk is er steeds meer aandacht voor geluk. Zo kun je sinds kort bij de Fontys Hogeschool worden opgeleid tot werkgelukdeskundige.
Door deze omwenteling lijken we af te stevenen op een fijner leven, maar er is ook een keerzijde. Door de talloze mogelijkheden om te sleutelen aan ons geluk, lijkt het wel of geluk maakbaar is. Het resultaat zie je op Instagram. Niet gelukkig? Eigen schuld, dikke bult. Er zijn immers genoeg zelfhulpboeken, tijdschriften en coaches die je kunnen helpen aan een rimpelloos leven.
Onze kinderen gieten we met de paplepel in dat ze verantwoordelijk zijn voor hun eigen geluk.
Ze beginnen al vroeg met het uitstippelen van een carrière en alles moet leuk en uniek zijn. Als bepaalde verwachtingen vervolgens niet uitkomen dan leidt dat tot neerslachtigheid en depressie. Op de werkvloer zien we dat vooral jonge werknemers hier last van hebben. Zeker als blijkt dat de weerbarstige praktijk minder rooskleurig en beïnvloedbaar is dan ze dachten.
Misschien ligt de oplossing wel in de acceptatie dat niet elke dag leuk en uniek is. In al dat maakbaarheidsgeweld is dan ook een tegentrend zichtbaar. Namelijk het omarmen van onzekerheid en imperfectie. Zo werd er onlangs in Utrecht nog het Faalfestival georganiseerd. “Dit festival breekt een lans voor imperfectie”, stond in de aankondiging. En onlangs liet QMusic DJ Stephan Bouwman zijn tranen op de nationale radio de vrije loop toen hij vertelde dat hij met een depressie worstelt. Kortom: het wordt steeds normaler om onze menselijke kant te laten zien.
Ik besluit in ieder geval toe te geven aan m’n off-day. Ik nestel me op de bank onder een dekentje en val in slaap. Als ik weer wakker word, schiet me eindelijk een onderwerp te binnen waarover ik een blog kan schrijven. Lucky me.
Foto credits: fetching_tigerss via Instagram