Toen mijn moeder bij haar werkgever in 1978 aankondigde dat ze zwanger was, leidde dit automatisch tot haar ontslag. Een paar maanden later kwam ik na een snelle bevalling ter wereld en nog diezelfde avond dook mijn vader -tot ontsteltenis van mijn moeder- de kroeg in met z'n vrienden om een biertje te drinken op mijn geboorte. Hij was zich van geen kwaad bewust, want hij kon toch niks meer betekenen. Baby’s verzorgen was immers iets moeders. En zo trok hij zonder enig schuldgevoel z'n handen van mijn poepluiers af.
In de veertien jaar die volgden, werkte mijn vader betaald en mijn moeder onbetaald. Ze maakte het huis schoon, deed de boodschappen, kookte, naaide kleding, bakte taarten, organiseerde kinderfeestjes én was financieel afhankelijk van mijn vader. Tegenwoordig zouden we mijn moeder een tradwive noemen.
Tradwive is de afkorting voor traditional housewife; vrouwen die anno nu gelukkig worden van een ouderwetse rolverdeling. Ze richten zich op het moederschap, huishouden en het ondersteunen van hun man als hoofd van het gezin. Het fenomeen wint de laatste jaren aan populariteit en is een reactie op het -in hun ogen- doorgeslagen feminisme. De Amerikaanse Estee Williams is het boegbeeld van de tradwife-beweging. Gehuld in jaren 50 outfits post ze idyllische filmpjes over haar leven op TikTok. Daarbij verwijst ze regelmatig naar de bijbel, maar ook naar de onmogelijke ratrace waarin werkende vrouwen verstrikt zijn geraakt. De HCE, een belangrijke adviesraad in Frankrijk, signaleerde onlangs dat Franse mannen en vrouwen steeds vaker neigen naar traditionele rolpatronen. Opvallend genoeg speelt dit vooral onder jongeren tussen de 25 een 34 jaar.
Mannen en vrouwen zijn niet gelijk
Ook mannelijke influencers roepen op tot een traditionele rolverdeling. Alleen nemen zij veel extremere standpunten in. Zij propageren dat mannen veel te zwak zijn geworden. Daarom moeten ze fysiek weer sterk worden en de leiding nemen. Volgens de controversiële influencer Andrew Tate zijn vrouwen programmeerbare wezens die het bezit zijn van hun man. Je mag een vrouw zelfs slaan als ze daar aanleiding toe geeft. Steeds meer jonge mannen omarmen dit gedachtengoed. Uit een studie King's College en Ipsos blijkt dat één op de vijf mannen tussen de 16 en 29 een positief beeld heeft van Tate.
Nu is de vraag: waar komt deze conservatieve wind vandaan?
Zoektocht naar stabiliteit
Een van de drijvende krachten achter de conservatieve denkbeelden is de zoektocht naar stabiliteit te midden van een wereld die steeds chaotischer wordt. In tijden van economische onzekerheid, oorlogsdreiging en politieke verdeeldheid, verlangt men naar een ankerpunt. Conservatieve waarden, met hun nadruk op traditie, gezin en maatschappelijke orde, bieden een gevoel van geborgenheid en zekerheid.
Afkeer van 'woke'
Daarnaast lijkt het ook een reactie te zijn op de progressieve bewegingen die streven naar gelijkheid en inclusiviteit. Men ervaart "woke" zijn als een overdreven gevoeligheid voor politieke correctheid en zien het als een beperking van de vrijheid van meningsuiting. Bovendien zijn de begrippen identiteit, gender en seksualiteit meer fluïde geworden. In een wereld waarin iedereen zichzelf mag zijn, is de keuze daarin reuze. Maar voor sommigen is de keuze té reuze. Het geeft niet alleen vrijheid, maar ook onduidelijkheid en onzekerheid. Jongeren zijn hier extra gevoelig voor, omdat identiteitsvorming in hun puberteit plaatsvindt.
Invloed van sociale media
Ook speelt de groeiende invloed van sociale media een cruciale rol in het vormen van conservatieve opvattingen. Terwijl platforms zoals Instagram en TikTok worden overspoeld met progressieve idealen, vinden jongeren die zich niet kunnen vinden in deze mainstream opvattingen hun toevlucht in meer conservatieve online gemeenschappen. Eenmaal in de stroom van het progressieve óf conservatieve algoritme, worden denkbeelden -en daarmee polarisatie- versterkt. Sander Schimmelpenninck legt in Sander versus de socials bloot hoe dit mechanisme werkt.
Feminisme als bedreiging
In een maatschappij waarin de afgelopen decennia is gestreden voor gendergelijkheid en empowerment van vrouwen, zien sommige mannen dit als een bedreiging van hun (veelal bevoorrechte) positie. Een op de zes mannen tussen de 16 en 29 jaar is van mening dat feminisme meer kwaad dan goed doet blijkt uit het hierboven genoemde onderzoek van King's College en Ipsos. We zien dat jongens meer moeite hebben met hun rol in de maatschappij waarin masculiniteit steeds vaker als 'probleem' gezien. Ze zoeken naar hun rol en plek in de wereld waar mannelijkheid onder druk staat. Vroeger was dat gewoon duidelijk: de man was de kostwinner, de vrouw zorgde voor de kinderen en op het werk was je de baas.
Jongens tegen de meisjes
Opvallend is het verschil in opvattingen tussen de mannen en vrouwen die deel uitmaken van Gen Z. Ondanks dat tradwives het traditionele rollenpatroon verheerlijken, zijn vrouwen over het algemeen veel progressiever dan mannen. De Financial Times meldde onlangs dat we eigenlijk moeten spreken van twee generaties Gen Z. Jonge vrouwen zijn 30 procent progressiever dan mannelijke leeftijdgenoten; een ontwikkeling die over de hele wereld plaatsvindt. Terwijl er normaal gesproken een kloof bestaat tússen generaties, is hier sprake van een kloof bínnen een generatie. Dat kan mogelijk tot spanningen gaan leiden in het onderwijs en op de werkvloer.
Maak het bespreekbaar!
Het is te makkelijk om te denken dat dit een verschijnsel van tijdelijke aard is. Laten we ervoor waken dat de opvattingen niet nog verder uit elkaar gaan lopen. Dus opvoeders, leraren en werkgevers: praat erover met jongeren! Verdiep je in de verschillende standpunten en bespreek de opvattingen, angsten en verlangens die eraan ten grondslag liggen. Emancipatie is een groot goed. Zelf had ik voor geen goud met mijn moeder willen ruilen.
Meer leren over Generatie Z?
FutureMap doet doorlopend onderzoek naar jongeren. We begrijpen wat hen drijft, motiveert en inspireert. Tijdens keynotes en workshops delen we deze inzichten, zodat je weet hoe je met Generatie Z samenwerkt en hoe je ze aantrekt en behoudt als student of werknemer. Meer weten? Check hier de mogelijkheden!